موسیقی هزار رنگ مصر و نای البرغوثی
تاریخ موسیقی مصر
موسیقی مصری از دوران باستان، بخشی جدایی ناپذیری از فرهنگ مصر بوده است. مصریان باستان اختراع موسیقی را منسوب به خدای تحوت می‌دانند، که به نوبه‌ی خود، اوزیریس، به عنوان بخشی از تلاش خود برای تمدن جهان استفاده کرد. اولین شواهد مادی و نشان دهنده‌ی آلات موسیقی مصر، مربوط به دوره‌ی Predyanstic است، اما شواهد معتبر‌تر در پادشاهی قدیمی هنگام نواختن چنگ، فلوت و دو کلارینت تایید شده است. در دوران پادشاهی میانه، سازهای کوبه‌ای، لایرها و عودها به ارکسترها اضافه شدند.
همان‌طور که امروزه در مصر انجام می‌شود، سنج‌ها اغلب موسیقی و رقص را همراهی می‌کردند. موسیقی محلی مصر، از جمله آداب و رسوم ذکر صوفی، نزدیک‌ترین سبک موسیقی معاصر به موسیقی مصر باستان است که بسیاری از ویژگی‌ها، ریتم‌ها و سازهای آن را حفظ کرده است.
موسیقی مدرن مصر
به طور کلی، موسیقی مدرن مصری این سنت‌های بومی را با عناصر ترکی، عربی و غربی در آمیخته است. معمولاً گفته می‌شود که موسیقی عربی از قرن هفتم در سوریه و در زمان خاندان اموی آغاز شده است. موسیقی اولیه‌ی عربی، تحت تأثیر اشکال بیزانس، هند و ایرانی قرار گرفت که خود به شدت تحت تأثیر موسیقی قبلی یونان، سامی و مصر باستان بود. ساختار تنال موسیقی عربی توسط مقامات تعریف می‌شود، شبیه به سبک‌های غربی؛ در حالی که ریتم موسیقی عربی توسط اوزان اداره می‌شود، که توسط ترکیبی از ضربات، استراحت‌های برجسته و بدون لهجه تشکیل می‌شود.
از دهه ۱۹۷۰، موسیقی پاپ مصر در فرهنگ مصر، به ویژه در میان جوانان مصر، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. موسیقی محلی مصر همچنان در عروسی‌ها و دیگر جشن‌های سنتی پخش می‌شود. در ربع آخر قرن بیستم، موسیقی مصری راهی برای برقراری ارتباط اجتماعی و طبقاتی بود. از جمله مشهورترین خوانندگان پاپ مصری امروز، می‌توان به "محمد منیر" و "عمرو دیاب" اشاره کرد.
موسیقی مذهبی مصر
موسیقی مذهبی، همچنان به عنوان بخشی اساسی در جشن‌های سنتی مسلمانان و قبطی‌ها به نام "مولید" باقی مانده است. مولید برای بزرگداشت مقدس یک مسجد یا کلیسای خاص در مصر برگزار می‌شود. مولیدهای مسلمان مربوط به آیین ذکر صوفی هستند. فلوت مصری، به نام Ney، معمولاً در گلدان‌ها نواخته می‌شود. موسیقی مذهبی کلیسای قبطی نیز عنصر مهمی از موسیقی مصری را تشکیل می‌دهد و گفته می‌شود بسیاری از ویژگی‌های موسیقی مصر باستان را حفظ کرده است.
احیای ریشه‌ها
در قرن بیستم، قاهره، با احیای ریشه‌ها همراه شد. نوازندگان از سراسر مصر سنت‌های مردمی مانند سنت مصری‌های روستایی (فلاهین)، نوبیان و بدویان عرب و بربر را زنده نگه می‌دارند. همچنین ترکیب فولکلور و پاپ، از کارخانه‌ی محبوب قاهره افزایش یافته است.
موسیقی ساحلی
موسیقی ساحلی، نوعی موسیقی محبوب از سواحل شمالی است و بر پایه سیمسیمایا، یک ساز زهی بومی بنا شده است. از خوانندگان مشهور این موسیقی، می‌توان به "عبدو اسکندرانی" و "ایدال گنیرنی" اشاره کرد.
موسیقی قبطی
موسیقی قبطی، موسیقی مذهبی کلیسای قبطی است. این موسیقی عمدتاً از سرودهای ریتمیک خوانده شده با سازهایی مانند سنج و مثلث تشکیل شده است، که برخی از ویژگی‌های موسیقی مصر باستان را حفظ کرده است و تعداد کمی از ملودی‌های آن به عنوان سوری (در کلیسای قبطی، شامی نامیده می‌شود) یا بیزانس (که در کلیسای قبطی رومی یا رومی خوانده می‌شود) شناسایی و برچسب گذاری می‌شوند.
موسیقی‌های محلی مصر و صحنه‌های جهانی
موسیقی بادیه نشین‌ها در بیابان‌های غرب، نزدیک لیبی و منطقه شرقی سینا یافت می‌شود. میزمار، کلارینت دو لوله، محبوب ترین ساز قومی است و نوازندگان محبوب آن شامل Awad e'Medic هستند.
نوازندگان مصری از مصر علیا، نوعی موسیقی محلی را بنام Saidi (مصر علیا) می‌نوازند. Les Musiciens du Nil متقال قناوی، مشهورترین گروه است و توسط دولت برای نمایندگی موسیقی محلی مصر در خارج انتخاب شده است. از دیگر مجریان می‌توان به شوکوکو، احمد اسماعیل، عمر قرزاوی، سهر مگدی و احمد موگاهید اشاره کرد. نوبیان، نوبیایی‌های بومی جنوب مصر و شمال سودان هستند، اگرچه بسیاری از آنها در قاهره و شهرهای دیگر زندگی می‌کنند. موسیقی محلی نوبیا هنوز هم شنیده می‌شود، اما مهاجرت و ارتباط بین‌فرهنگی با مصر و ژانرهای موسیقی دیگر، نوآوری‌های جدیدی ایجاد کرده است. موسیقی جَزِ علی حسن کوبان باعث شده بود او در صحنه موسیقی جهانی حضور داشته باشد، در حالی که انتقادات اجتماعی محمد پهناور و پاپ پیچیده، وی را به ستاره‌ای در میان نوبیایی‌ها، مصری‌ها و دیگر مردم در سراسر جهان تبدیل کرده است. احمد مونیب، مربی محمد مونیر، مشهورترین خواننده‌ی نوبیایی بود که در صحنه‌ی موسیقی مصر ظاهر شد و به دو زبان عربی، مصری و نوبیین زادگاه خود آواز خواند. حمزه‌الدین، یکی دیگر از هنرمندان محبوب نوبیایی است که در صحنه موسیقی جهان مشهور است و با کوارتت Kronos همکاری کرده است.
موسیقی پاپ در مصر
تا اواخر دهه‌ی ۱۹۷۰، خوانندگان کلاسیک مانند "ام‌کلثوم"، بزرگترین ستاره‌های پاپ مصر بودند. هرچند در اواسط دهه‌ی ۱۹۹۰، موسیقی الجیل و الشعبی به ویژه در بین مخاطبان جوان، جای خود را تثبیت کرد. از اواخر دهه‌ی ۱۹۶۰، آهنگ سبُک به عنوان اولین سنت مدرن پاپ مصر ظهور کرد. آهنگ‌های سبک، غالباً با لحن ملی گرایانه، شوخ‌طبعانه و گاه پرشور بود که تحت سلطه‌ی خوانندگانی مانند آیدا الشاه و لیلا ناظمی و در جوامع طبقه متوسط محبوب بود. جوانان طبقه کارگر مصر، نسبت به آهنگ‌های سبک واکنش نشان دادند و موسیقی شعابی، از فقیرترین مناطق قاهره تکامل یافت. شعبی با موفقیت چشم‌گیر احمد آدویا، از سال ۱۹۷۱، ورود به جریان اصلی جامعه‌ی مصر را آغاز کرد.
آداویا، محبوب‌ترین خواننده شعبی مصری، در تاریخ موسیقی مصر، در ابتدا برای شعرهای خود جنجال آفرین شد، که اغلب طنزآمیز، خوش ذوق و بسیار انتقادی به قوانین اجتماعی و جامعه، قابل احترام بود. تا دهه‌ی ۱۹۸۰، شعابي، تحت تأثير موسيقي انگلستان و آمريكا و نيز ساير ستارگان پاپ مصر قرار داشت. گیتارهای الکتریک، سینت سایزرها و بعداً بیت‌باکس‌ها در موسیقی ادغام شدند که اکنون بسیار صیقل یافتند و برای جریان اصلی مصرف می‌شوند. امروزه محبوب‌ترین ستاره‌های شعبی، حكیم و شعبان عبدالرحیم هستند.
موسیقی آل‌جیل در دهه‌ی ۷۰ ظهور کرد. این موسیقی رقص-پاپ بود که از موسیقی راک اند رول و پاپ خارجی با ریتم زمینه‌ای مشابه رگی الگو گرفته و شامل خصوصیات مصری بود. حمید الشعری لیبیایی ساکن مصر، از با نفوذترین مجریان اولیه ژانر الجیل بود.
انقلابی در موسیقی
پس از هزاره‌ی دوم، انقلاب موسیقی در مصر آغاز شد، زیرا گروه‌های موسیقی سال به سال محبوب‌تر و مشهورتر می‌شدند.
این کار با گروه‌هایی مانند افتکاسات و ووست البلاد با کمک ال ساوی کاتلورهویل، باشگاه جَز قاهره، مراکز فرهنگی متعدد مانند مرکز فرهنگ فرانسه آغاز شد. که در در نتیجه‌ی آن، مردم نسبت به ژانرهای مختلفی که توسط گروه‌های مختلف ارائه می‌شد، آگاهی بیشتری پیدا کردند.
صدایی برای فلسطین
نای البرغوثی، نوازنده‌ی فلوت فلسطینی، آهنگساز و تک‌نواز اهل رام الله در کرانه‌ی باختری، تنها 22 سال سن دارد اما در حال حاضر به سرعت در حال رشد و شهرت در خاورمیانه و اروپا است. از زمان تولد او، موسیقی بخشی از زندگی البرغوثی بوده است. والدین وی درگیر هنر و موسیقی بودند و خواهر بزرگتر وی از سن جوانی شروع به آموزش دروس ویولن در هنرستان ادوارد سعید رام‌الله کرد. تماشای اخبار و دیدن تأثیرات مخرب جنگ باعث شد که البرغوثی، تنها در ۷ سالگی، مشتاق ابراز وجود شود. البرغوثی در 23 ژوئیه به فاناک گفت: "من كودكانی را دیدم كه در سن من محروم بودند. من نیاز داشتم [راهی پیدا کنم] تا بتوانم خودم را ابراز کنم و احساساتم را به صدا درآورم، بنابراین در کنسرواتوار شروع به یادگیری فلوت کردم. من این ساز را به طور تصادفی انتخاب کردم، اگرچه نام من، نای، به انگلیسی "فلوت عربی" است.
در سنین بسیار کم، این هنرمند تازه کار، مادرش، خواننده‌ی گروه کر را در حین تمرین و اجرا دنبال می‌کرد. سپس در ۴ سالگی آواز را شروع کرد. ایشان همچنین گفته‌اند:"من از کودکی می‌دانستم که موسیقی کاری است که می‌خواهم انجام دهم، اما فقط با اولین کنسرت آواز انفرادی یک ساعت و نیم خود در ۱۳ سالگی شروع به تحقق بخشیدن به رویای خود کردم." سپس البرغوثی، برای تعمیق درک و خلاقیت خود در موسیقی مجبور به تحصیل شد. بنابراین در مدرسه‌ی موسیقی Jacobs، در ایندیانا در ایالات متحده آمریکا، ثبت نام کرد. با این حال، در شهر بلومینگتون احساس انزوای بیش از حد کرد و دو سال بعد، برای تحصیل در هنرستان موسیقی آمستردام عزیمت کرد، جایی که در مه ۲۰۱۹ با مدرک لیسانس هنر فارغ التحصیل شد. برغوثی به دلیل تلفیق موسیقی جَز و موسیقی خاورمیانه در کنار هم مشهور است و تحصیلات خود را در موسیقی جَز به پایان رسانده و بیشتر وقت خود را صرف ساخت موسیقی کرده است. او همچنین می‌گوید: "من دریافتم که تأثیر صداهای خاورمیانه در موسیقی جَز هرگز مورد بحث قرار نمی‌گیرد، اما وجود دارد. حالا، من فقط سعی نمی‌کنم این دو را با هم مخلوط کنم، من در حال کار بر روی ایجاد صدای سوم هستم که به جای مجبور کردن آنها [به صورت سطحی]، دو صدا را از ریشه‌ی آنها هماهنگ کند. افراد دیگر این کار را انجام می‌دهند، مانند ابراهیم معلوف و زیاد رهبانی، اما من بیشتر به خود صدا به عنوان یک ابزار علاقه‌مند هستم تا ببینم که صدا به جای اینکه فقط برای قصه‌گویی استفاده شود، چقدر می‌تواند موسیقی ایجاد کند. اما زمان زیادی می‌برد. پدر من اسم آن را "Naistrumenting" می‌گذارد. " استعداد او باعث شده تا در اروپا، آمریكا و خاورمیانه اجرا‌های متعددی داشته باشد. البرغوثی به فاناک گفت: "در حال حاضر، من در اروپا مستقر هستم زیرا فرصت های زیادی دارم، اما هدف نهایی من بازگشت به فلسطین و بازگرداندن مردم آنجا است. فلسطین، کشور من و اولین دلیل من برای تحصیل هنر بود. آرزوی من این است که یک آکادمی موسیقی در فلسطین راه‌اندازی کنم که مدارک رسمی ارائه دهد تا جوانان مجبور نشوند برای تحصیل به خارج از کشور عزیمت کنند. من می‌خواهم آنها در کشور خودشان فرصت‌هایی داشته باشند."
این رویا دلیل عضویت البرغوثی در ارکستر جوانان فلسطین (PYO) است که قبلاً نیز چندین بار با او همکاری کرده است.
ارکستر جوانان فلسطین در سال ۲۰۰۴ توسط هنرستان موسیقی ملی ادوارد سعید (ESNCM) با هدف گرد هم‌آوردن نوازندگان جوان فلسطینی از سراسر جهان، که طی سال‌های گذشته در فلسطین، آلمان، فرانسه، اردن، سوریه، بحرین، لبنان ، یونان و ایتالیا برنامه ایجاد کرده بودند، ایجاد کرد. PYO حدود هشتاد نوازنده جوان فلسطینی تبار ساکن سراسر جهان را تشکیل می‌دهد که سالانه برای یک دوره‌ی یک هفته‌ای ملاقات می‌کنند و پس از آن تور کنسرت برگزار می‌شود. از سال ۲۰۱۲، ESNCM همکاری خود را با فیلارمونیک اسلو ایجاد کرده است، جایی که اعضای ارکستر نروژ به عنوان مربی بخش‌های مختلف ارکستر جوانان فلسطین فعالیت می‌کنند.